گریه بعد از سکته مغزی یکی از تغییرات شدید عاطفی بیمار بعد از بروز این واقعه است. بسیاری از بیماران پس از سکته دچار تغییرات احساسی عمیقی می‌شوند و ممکن است بدون علت واضحی به گریه یا خنده بیفتند. گریه ناگهانی و بی‌دلیل یکی از نشانه‌های شایع در افرادی است که سکته را تجربه کرده‌اند و ممکن است ناشی از آسیب به مناطق مغزی کنترل‌کننده‌ی عواطف و احساسات باشد.
این وضعیت که به عنوان “بی‌اختیاری عاطفی” یا “عدم ثبات عاطفی” شناخته می‌شود، می‌تواند چالش‌های زیادی را برای بیمار و خانواده او به همراه داشته باشد. در این مقاله، به بررسی علل، ویژگی‌ها و روش‌های درمانی مرتبط با گریه‌های ناگهانی و بی‌اختیار بعد از سکته مغزی می‌پردازیم.
علت گریه بعد از سکته مغزی
بیمارانی که سکته مغزی را پشت سر می‌گذارند، اغلب تغییرات شدیدی در ساختار و عملکرد مغز خود تجربه می‌کنند. این تغییرات می‌تواند به دلایل زیر منجر به بروز گریه‌های ناگهانی شود:
1. آسیب به مناطق کنترل‌کننده عواطف
نواحی خاصی از مغز مانند سیستم لیمبیک، لوب پیشانی و تالاموس نقش مهمی در کنترل احساسات و عواطف دارند. در صورتی که این نواحی دچار آسیب شوند، فرد ممکن است نتواند احساسات خود را کنترل کند و واکنش‌های غیرمنتظره‌ای مانند گریه بعد از سکته مغزی یا خنده از خود نشان دهد.
2. عدم تعادل شیمیایی در مغز
پس از سکته، تغییراتی در سطح انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند دوپامین و سروتونین رخ می‌دهد که ممکن است باعث بی‌ثباتی عاطفی و بروز احساسات شدید شوند. این عدم تعادل می‌تواند در ایجاد حالات افسردگی و یا گریه‌های ناگهانی نقش مهمی ایفا کند.
3. احساس اضطراب و ناتوانی
سکته مغزی ممکن است برای بیمار حس از دست دادن کنترل و وابستگی به دیگران را به همراه داشته باشد. این احساسات می‌تواند بیمار را تحت فشار روانی زیادی قرار دهد و او را به شدت آسیب‌پذیر و عاطفی کند.
چه تغییرات مغزی باعث بروز گریه بعد از سکته مغزی می‌شوند؟
گریه‌های غیرقابل کنترل پس از سکته مغزی، که به نام “اختلال عاطفی پس از سکته” یا “سندروم عاطفی لابیل” شناخته می‌شود، ناشی از تغییرات و آسیب‌هایی در نواحی خاصی از مغز است که به تنظیم و کنترل احساسات و عواطف فرد کمک می‌کنند.
هنگامی که سکته رخ می‌دهد، ممکن است به نواحی مغزی مانند لوب فرونتال (پیشانی)، سیستم لیمبیک و تالاموس که در پردازش و مدیریت احساسات نقش دارند، آسیب وارد شود. این نواحی باهم در کنترل و سرکوب واکنش‌های احساسی و هماهنگی بین بخش‌های مختلف مغز که به تنظیم عواطف مربوط هستند، نقش دارند.
در سندروم عاطفی لابیل، ارتباطات عصبی میان لوب فرونتال و دیگر بخش‌های مغزی مختل می‌شود و این باعث می‌شود که فرد نتواند به‌درستی احساسات خود را کنترل کند. لوب فرونتال که در تصمیم‌گیری و تنظیم رفتارهای اجتماعی نقش مهمی دارد، معمولاً مسئول تنظیم احساسات در پاسخ به موقعیت‌های مختلف است.
آسیب به این ناحیه می‌تواند موجب شود که فرد واکنش‌های احساسی شدید و غیرمناسب مانند پرخاشگری بعد از سکته مغزی نسبت به موقعیت‌ها نشان دهد. همچنین، تغییر در سطح انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین که در خلق‌وخو و تنظیم احساسات نقش دارند، می‌تواند در بروز گریه و دیگر واکنش‌های احساسی ناگهانی موثر باشد. با وجود این تغییرات، بسیاری از افراد ممکن است بدون علت مشخصی و به‌طور غیرارادی دچار گریه شوند و نتوانند آن را کنترل کنند.
بیشتر بخوانید: سکته مغزی خاموش
نشانه‌ها و ویژگی‌های گریه بعد از سکته مغزی
گریه‌های بی‌اختیار که بعد از سکته رخ می‌دهند، تفاوت‌هایی با گریه‌های عادی دارند و به شکل‌های زیر بروز می‌کنند:
– بدون علت و بی‌اختیار
بیمار ممکن است بدون اینکه دلیل مشخصی وجود داشته باشد، ناگهان شروع به گریه کند. این گریه‌ها ممکن است چندین بار در روز اتفاق بیفتند و کنترل آن‌ها دشوار باشد.
– گریه‌های کوتاه اما تکرار شونده
برخی بیماران ممکن است به صورت دوره‌ای و در مدت کوتاهی گریه کنند. این وضعیت معمولاً تکرار شونده است و می‌تواند برای بیمار و اطرافیان او بسیار ناخوشایند باشد.
– احساس شرم یا ناتوانی در کنترل احساسات
بیماران معمولاً از این وضعیت ناراضی هستند و نمی‌توانند علت گریه‌های بی‌اختیار خود را توضیح دهند. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد احساس شرم و اضطراب در بیمار شود.
بیشتر بخوانید: درمان سکته مغزی
چگونه از گریه های بعد از سکته مغزی جلوگیری کنیم؟
گریه‌های غیرقابل کنترل و تغییرات خلقی پس از سکته مغزی، که به نام “اختلال عاطفی پس از سکته” شناخته می‌شوند، معمولاً به دلیل آسیب به نواحی مغزی مرتبط با کنترل احساسات ایجاد می‌شوند. این اختلال می‌تواند باعث شود که فرد بدون علت مشخصی دچار گریه یا خنده‌های ناگهانی شود.
برای کاهش این حالت، درمان‌های دارویی و روان‌درمانی می‌توانند کمک‌کننده باشند. داروهای ضدافسردگی به‌ویژه می‌توانند در کاهش شدت و تکرار این تغییرات خلقی موثر باشند و با تنظیم شیمیایی مغز به کنترل عواطف کمک کنند.
علاوه بر درمان دارویی، مشاوره روانشناسی و حمایت خانواده و اطرافیان نقش مهمی در کنترل این حالت دارد. تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق، تمرکز ذهنی و تمرینات مدیتیشن نیز می‌توانند به کنترل بهتر احساسات کمک کنند. همچنین، آگاهی اطرافیان از این مشکل می‌تواند به درک بهتر وضعیت فرد و کاهش استرس و نگرانی‌های او کمک کند تا با حمایت عاطفی، دوران بهبودی را بهتر پشت سر بگذارد.
نتیجه‌گیری
گریه بعد از سکته مغزی یکی از مشکلات رایج است که می‌توانند بر زندگی بیماران تأثیر زیادی بگذارند. این مشکل به دلیل آسیب به نواحی کنترل‌کننده عواطف در مغز و عدم تعادل شیمیایی به وجود می‌آید. با این حال، استفاده از روش‌های درمانی مانند دارودرمانی، روان‌درمانی، و حمایت خانوادگی می‌تواند به بیماران کمک کند تا این وضعیت را مدیریت کنند و زندگی بهتری داشته باشند. آگاهی بیمار و خانواده از این وضعیت و روش‌های درمان آن می‌تواند از شدت عوارض روانی و عاطفی سکته مغزی بکاهد و کمک کند تا بیمار به تدریج به زندگی عادی بازگردد.