کمردرد در کودکان یکی از شایع‌ترین مشکلات پزشکی در بین کودکان است. این مشکل میتواند علل متعددی داشته باشد، از جمله ضعف در عضلات، آسیب‌های ورزشی، عفونت‌ها و حتی مشکلات روانی. درک علل و عوامل مرتبط با کمردرد در کودکان اهمیت بالایی دارد تا بتوان مداخلات مناسبی را برای پیشگیری و درمان آن انجام داد. این مقاله به بررسی شیوع، علل، عوامل خطر و همچنین راهکارهای درمانی کمردرد در کودکان می‌پردازد.
علل احتمالی کمردرد در کودکان
کمردرد در کودکان میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. برخی از علل احتمالی کمردرد در کودکان عبارتند از:
- اگرچه ورزش منظم برای همه کودکان مفید است، اما تمرینات فشرده ممکن است منجر به آسیب های ناشی از استفاده بیش از حد همراه با درد شود. از سوی دیگر، کودکانی که بیش از حد بی تحرک هستند (یعنی زیاد حرکت نمی‌کنند) ممکن است به دلیل ضعف عضلات مرکزی بدن، کمردرد ناشی از اضافه وزن یا وضعیت نامناسب داشته باشند.
- اسکولیوز (انحنای شدید ستون فقرات) یکی از دلایل احتمالی کمردرد کودکان به خصوص در دختران نوجوان است. پزشک اطفال شما وضعیت وضعیت کودک شما را در طول ویزیت های منظم کودک خوب ارزیابی می‌کند تا مطمئن شود که پشت او صاف است و رشد طبیعی دارد.
- اضافه وزن و چاقی با افزایش بار و فشار بر روی ستون فقرات همراه است. این افزایش بار میتواند باعث کشیدگی و التهاب عضلات پشت و کمر شود. همچنین چاقی میتواند منجر به تغییرات در راستای ستون فقرات و ایجاد ناهنجاری‌های اسکلتی شود. در نتیجه هر دو عامل چاقی و تغییرات اسکلتی می‌توانند زمینه‌ساز کمردرد در کودکان باشند.
- استرس، اضطراب و افسردگی می‌توانند بر ادراک درد تأثیر بگذارند و آن را تشدید کنند. اختلالا روانی همچنین می‌توانند با تأثیر بر سیستم عصبی-عضلانی باعث تشدید حساسیت به درد شوند. در واقع ارتباط دوسویه بین کمردرد و مشکلات روانی وجود دارد، به طوری که هر کدام می‌توانند عامل تشدید کننده دیگری باشند.
- عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی مانند عفونت‌های ادراری یا دیسک بین مهره‌ای می‌توانند باعث التهاب و درد در ناحیه کمر شوند. این عفونت‌ها ممکن است مستقیماً به ستون فقرات آسیب برسانند یا باعث تورم و فشار بر اعصاب شوند. تشخیص و درمان به موقع این عفونت‌ها اهمیت بالایی در کنترل کمردرد کودکان دارد.
- زمین خوردن، سقوط و سایر آسیب‌های فیزیکی ممکن است باعث شکستگی، کشیدگی یا دیگر آسیب‌های ستون فقرات شوند. این آسیب‌ها می‌توانند به طور مستقیم باعث درد و التهاب در ناحیه کمر شوند. عدم درمان مناسب و به موقع این آسیب‌ها میتواند منجر به عوارض طولانی‌مدت و کمردرد مزمن در کودکان گردد.
- کمبود فعالیت فیزیکی و ورزش در کودکان میتواند باعث تحلیل رفتن و ضعف عضلات پشت، شکم و لگن شود. این ضعف عضلانی منجر به کاهش ثبات و قدرت ستون فقرات می‌شود و در نتیجه کمردرد ایجاد می‌شود. کودکان امروزی به دلیل سبک زندگی کم تحرک و افزایش استفاده از وسایل الکترونیکی بیشتر در معرض این مشکل هستند.
بیشتر بخوانید: اپیدورال کمردرد
نشانه ها و علائم کمردرد در کودکان
کمردرد در کودکان میتواند علایم مختلفی داشته باشد، از جمله:
- درد یا ناراحتی در ناحیه کمر یا باسن
- محدودیت در حرکات و فعالیتهای بدنی
- خستگی زودرس در هنگام فعالیت
- مشکل در راه رفتن یا نشستن
- درد هنگام بلند کردن اشیاء یا وزن دادن
- گاهی اوقات درد در پاها یا ناحیه باسن
- کاهش اشتها و کیفیت خواب
- تغییر در قامت کودک مثل خم شدن به جلو
این علائم می‌توانند ناشی از عللی مثل آسیب، بیماری یا نامناسب بودن وضعیت بدنی باشد. بنابراین در صورت مشاهده هر یک از این نشانه‌ها، توصیه می‌شود با پزشک مشورت شود تا علت درست شناسایی و درمان مناسب انجام گیرد.
بیشتر بخوانید: کمردرد در مردان
کمردرد در کودکان چه عوارضی دارد؟
کمردرد در کودکان میتواند عوارض جدی و طولانی مدتی داشته باشد. یکی از مهمترین این عوارض، محدودیت در فعالیتهای جسمی است. درد و ناراحتی ممکن است باعث شود کودک نتواند به راحتی راه برود، بدود، بازی کند یا سایر فعالیتهای روزمره را انجام دهد. این محدودیت در فعالیت میتواند بر رشد و جسمی و روانی کودک تأثیر بگذارد.
همچنین، کمردرد کودکان میتواند مشکلات تحصیلی را نیز به دنبال داشته باشد. درد میتواند تمرکز و یادگیری کودک را مختل کند و باعث شود که کودک نتواند به راحتی در کلاس درس حضور یابد. این مشکلات تحصیلی می‌توانند بر آینده و پیشرفت تحصیلی کودک تأثیرگذار باشند.
برای کمردرد در کودکان چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر کودک مبتلا به کمردرد کمتر از 10 سال سن دارد یا موارد زیر را دارد، با پزشک اطفال مشورت کنید:
- دردی که از بین نمی رود یا بدتر می شود
- تب یا کاهش وزن
- مشکل در حرکت دادن اندام
- بی حسی یا گزگز در اندام
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده
- تغییر در راه رفتن یا وضعیت بدن
پیشگیری از کمردرد در کودکان
برای پیشگیری از کمردرد در کودکان، موارد زیر توصیه می‌شود:
◀ آموزش صحیح وضعیت بدن
- آموزش صحیح نشستن، ایستادن و بلند شدن به کودکان
- استفاده از مبلمان و میزهای مناسب اندازه کودک
◀ ورزش و فعالیت فیزیکی
- انجام تمرینات ورزشی مناسب برای تقویت عضلات ستون فقرات
- تشویق کودکان به فعالیت های بدنی روزمره
◀ حفظ وزن مناسب
- جلوگیری از اضافه وزن و چاقی که فشار زیادی بر ستون فقرات وارد می‌کند.
◀ آموزش صحیح بلند کردن اشیاء
- آموزش استفاده از پاها و حفظ پشت صاف هنگام بلند کردن اشیاء
◀ مدیریت استرس
- آموزش تکنیک های مدیریت استرس و اضطراب به کودکان
- ایجاد محیط آرام و سالم برای کودک
◀ مراقبت های بهداشتی
- انجام معاینات دوره ای و شناسایی زودهنگام مشکلات ستون فقرات
- استفاده از کفش و کیف مناسب
بیشتر بخوانید: کمردرد در جوانی
روش های درمان کمردرد کودکان وجود دارد؟
کمردرد در کودکان معمولاً کوتاه مدت است و با استفاده از یخ، استراحت و داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن برای کاهش درد قابل درمان است.
تحقیقات نشان می دهد که یک برنامه ورزشی روزانه میتواند در درمان کمردرد کودک شما نقش داشته باشد. درمان‌های تکمیلی یا درمان کمردرد بدون جراحی مانند ماساژ و طب سوزنی ممکن است روند بهبودی کودک شما را بهبود بخشد و به از بین بردن سریع‌تر درد نیز کمک کند.
نتیجه‌گیری
کمردرد در کودکان یک مشکل شایع است که میتواند بر فعالیتهای روزانه و کیفیت زندگی آنها تأثیر بگذارد. علل متعددی از جمله وضعیت نادرست بدن، اختلالات عضلانی-اسکلتی، صدمات و بیماری‌های زمینه‌ای می‌توانند باعث بروز کمردرد در کودکان شوند. تشخیص و درمان به موقع این مشکل بسیار مهم است تا از تشدید علائم و عوارض طولانی‌مدت جلوگیری شود.