تا چند دهه پیش، سکته مغزی را بیماری افراد مسن می‌دانستند. اما امروزه، این بیماری خطرناک مرزهای سنی را شکسته و جوانان را نیز درگیر کرده است. از این رو در این مقاله هر آن چیز که باید در مورد سکته مغری در جوانان بدانید را شرح می‌دهیم. از علت گرفته تا روش‌های پیشگیری و اقدامات درمانی.
سکته مغزی در جوانان چیست و چرا رخ می‌دهد؟
سکته مغزی در جوانان زمانی رخ می‌دهد که خون‌رسانی به مغز مختل شود. این اختلال می‌تواند باعث مرگ سلول‌های مغزی شده و آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر جای بگذارد.
- سکته مغزی ایسکمیک: در این نوع، لخته خون یا انسداد عروق باعث کاهش جریان خون به مغز می‌شود.
- سکته مغزی هموراژیک: در این حالت، پارگی رگ‌های خونی در مغز باعث خونریزی و آسیب مغزی می‌شود.
علائم سکته مغزی در جوانان
سکته مغزی ناگهانی اتفاق می‌افتد و زمان، حیاتی‌ترین فاکتور در نجات است. اگر علائم را بشناسید، شاید بتوانید جان یک نفر را نجات دهیمد
علائم سکته مغزی در جوانان به شرح زیر است:
- بی‌حسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا، مخصوصاً در یک طرف بدن
- اختلال در صحبت کردن یا درک کلمات، لکنت ناگهانی
- تاری دید یا از دست دادن بینایی در یک یا هر دو چشم
- سردرد شدید و ناگهانی بدون دلیل مشخص
- سرگیجه و عدم تعادل، مشکل در راه رفتن
- عدم هماهنگی حرکتی یا افتادن ناگهانی بدون دلیل
دلایل سکته مغزی در جوانان
سکته مغزی دیگر فقط یک بیماری مخصوص سالمندان نیست. این روزها، جوانان هم قربانی آن می‌شوند. علتش سبک زندگی پر استرس، تغذیه نامناسب و بی‌توجهی به سلامت است.
برخی از رایج ترین دلایل سکته مغزی عبارت است از:
- استرس و سبک زندگی پرتنش
- استعمال سیگار و مواد مخدر که باعث تنگ شدن رگ‌های خونی می‌شود.
- برخی بیماری‌های قلبی مانند آریتمی و فشار خون بالا
- چاقی و تغذیه نامناسب
- عوامل ژنتیکی و بیماری‌های زمینه‌ای
- برخی بیماری‌های ارثی مانند دیابت
چگونه سکته مغزی جوانان را در لحظات اولیه تشخیص دهیم؟
با استفاده از روش FAST می‌توانید سکته مغزی در جوانان را سریع تشخیص دهید:
- F (Face): افتادگی یک طرف صورت
- A (Arms): ناتوانی در بلند کردن یک بازو
- S (Speech): مشکل در صحبت کردن
- T (Time): زمان را تلف نکنید و سریعاً اقدامات لازم را انجام دهید.
اقدامات اورژانسی بعد از سکته مغزی در جوانی
وقتی سکته مغزی اتفاق می‌افتد، هر ثانیه حیاتی است. مغز بدون اکسیژن دوام نمی‌آورد و هر دقیقه‌ای که می‌گذرد، احتمال آسیب دائمی بیشتر می‌شود. مهم‌ترین کار برای درمان سکته مغزی این است که سریع و درست عمل کنیم.گاهی فقط یک تصمیم به‌موقع می‌تواند جان یک انسان را نجات دهد.
- فوراً با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید. حتی اگر شک دارید، تردید نکنید.
- بیمار را به پهلو بخوابانید تا اگر دچار استفراغ شد، راه تنفسش مسدود نشود.
- با بیمار صحبت کنید. آرامش بدهید و هوشیاری او را بررسی کنید.
- از دادن آب و غذا خودداری کنید. ممکن است بیمار توانایی بلع نداشته باشد و دچار خفگی شود.
- در صورت بیهوشی، وضعیت تنفس را بررسی کنید. اگر تنفس قطع شده، احیای قلبی-ریوی (CPR) را شروع کنید.
- زمان شروع علائم را یادداشت کنید. این اطلاعات برای پزشکان حیاتی است.
عوارض سکته مغزی در جوانان
بسیاری از جوانانی که دچار سکته مغزی می‌شوند، حتی پس از درمان، با عارضه‌هایی روبه‌رو می‌شوند. برخی از این عوارض ممکن است موقتی باشند، اما برخی دیگر برای همیشه گریبان‌گیر می‌شوند.
برخی از مهم‌ترین عوارض سکته مغزی به شرح زیر است:
- فلج یا ضعف عضلانی در یک طرف بدن که می‌تواند حرکت را سخت کند.
- اختلال در گفتار و بلع
- مشکلات حافظه و تمرکز
- افسردگی و اضطراب به دلیل تغییرات ناگهانی در زندگی و کاهش استقلال.
- خستگی مفرط حتی پس از انجام کارهای ساده روزمره
- کاهش توانایی کنترل احساسات که باعث تغییرات رفتاری و تحریک‌پذیری می‌شود.
راه‌های پیشگیری از سکته مغزی در جوانان
بسیاری از عواملی که خطر سکته مغزی در جوانان را افزایش می‌دهند، به سبک زندگی برمی‌گردند. کنترل فشار خون، کاهش استرس، تغذیه سالم و ترک سیگار نقش مهمی در پیشگیری دارند. پرهیز از غذاهای پرچرب و فرآوری‌شده، مصرف به‌اندازه میوه و سبزیجات، و کنترل وزن، از تنگ شدن رگ‌ها و تشکیل لخته‌های خونی جلوگیری می‌کند. ورزش منظم نه‌تنها سلامت قلب و عروق را بهبود می‌بخشد، بلکه استرس را کاهش داده و عملکرد مغز را تقویت می‌کند.
اگر سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی یا سکته مغزی دارید، حتما چکاپ‌های منظم انجلم دهdد و کلسترول و قند خون را کنترل کنید. داشتن خواب کافی و مدیریت تنش‌های روزانه هم به‌اندازه تغذیه و ورزش مهم است. بدن ما آینه رفتارهای ماست؛ هرچقدر بهتر از آن مراقبت کنیم، کمتر در معرض خطر خواهیم بود.
بیشتر بخوانید: سکته مغزی در سالمندان
سکته مغزی در جوانی را جدی بگیرید
متاسفانه براساس آمارهای اخیر، نرخ سکته مغزی در دوران جوانی به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. دلیل این امر هم، تغییر در سبک زندگی، استرس بالا، مصرف سیگار و مواد مخدر و تغذیه ناسالم است. سکته مغزی در جوانان تلخ اما قابل پیشگیری است و با سبک زندگی سالم، می‌توانید از این فاجعه جلوگیری کنید.
سوالات متداول سکته مغزی در جوانان
دلیل سکته مغزی در جوانان چیست؟
دلیل سکته مغزی معمولا تغییر در سبک زندگی، استرس بالا، مصرف سیگار و مواد مخدر و تغذیه ناسالم است.
آیا سکته مغزی در جوانان قابل درمان است؟
بله، اگر سریع اقدام شود، درمان مؤثر خواهد بود.
آیا ژنتیک در سکته مغزی تأثیر دارد؟
بله، سابقه خانوادگی می‌تواند یکی از عوامل خطر باشد.