رادیولوژی مداخله ای که با عنوان اینترونشنال شناخته می‌شود، با استفاده از تکنیک‌های کم تهاجمی، به تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‌ها کمک می‌کند. برخلاف روش‌های سنتی جراحی، در این تکنیک از روش های پیشرفته برای انجام دقیق مداخلات درمانی استفاده می‌شود.
این روش امکان انجام بسیاری از درمان‌ها را بدون نیاز به جراحی باز فراهم کرده و به کاهش دوران نقاهت، عوارض و درد بیماران کمک می‌کند. در این مقاله، به بررسی مزایا، کاربردها و فرایند انجام اینترونشنال پرداخته می‌شود تا با این تکنیک نوین پزشکی بیشتر آشنا شوید.
رادیولوژی مداخله‌ای چیست؟
رادیولوژی مداخله‌ای یک شاخه تخصصی از رادیولوژی است که در آن از تکنیک های تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی برای بررسی دقیق و انجام درمان های غیر جراحی استفاده می‌شود. این روش ها برای تشخیص و درمان بیماری ها و مشکلات مختلف پزشکی به کار می‌روند، بدون اینکه نیاز به جراحی بزرگ و برش‌های عمیق باشد. این روش کم‌تهاجمی است و باعث کاهش عوارض، کوتاه شدن دوره نقاهت و افزایش دقت در درمان می‌شود.
رادیولوژی مداخله‌ای چگونه انجام می‌شود؟
در این نوع رادیولوژی، متخصص از تصاویر زنده مانند سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی برای هدایت کاتترها، سیم ها، استنت ها و دیگر ابزارهای خاص به محل مشکل بهره می‌برد. قبل از شروع، فرآیند رادیولوژی مداخله ای برای بیمار توضیح داده می‌شود تا بدانید که قرار است چه کاری انجام شود.
بیمار در حالت خوابیده قرار می‌گیرد و ناحیه مورد نظر برای درمان مانند رگ یا اندام داخلی تمیز و ضدعفونی می‌شود و از داروهای مسکن یا آرام بخش برای راحتی بیمار استفاده می‌شود، به ویژه اگر پروسه مداخله‌ای نیاز به همکاری بیمار داشته باشد.
پس از آماده سازی، متخصص رادیولوژی با استفاده از تصویربرداری زنده، ناحیه مورد نظر را مشاهده می‌کند. ابزارهای کوچک و نازک مانند کاتتر از طریق یک برش کوچک یا سوراخ ریز وارد بدن می‌شوند. این ابزارها دقیقاً به محل مشکل هدایت می‌شوند.
بسته به نوع درمان، پزشک از ابزارهای مختلف برای انجام مداخله استفاده می‌کند که شامل بازکردن مسیرهای مسدود شده، برداشتن تومورها یا حتی قرار دادن استنت برای باز نگه داشتن عروق می‌باشد. پس از اتمام مداخله، ابزارها به آرامی خارج می‌شوند و هیچ برش بزرگ یا نیاز به بخیه وجود ندارد و فقط از یک پانسمان سطحی استفاده می‌شود.
کاربردهای رایج رادیولوژی مداخله ای کدام‌اند؟
رادیولوژی مداخله ای در درمان برخی بیماری ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و کاربرد دارد. عبارتند از:
- در بیماران مبتلا به تصلب شرایین یا انسداد عروق، رادیولوژی مداخله‌ای به باز کردن رگ ها و بهبود جریان خون کمک می‌کند. این درمان با استفاده از کاتتر و استنت انجام می‌شود تا عروق مسدود شده باز و جریان خون به اندام ها و بافت ها به حالت طبیعی خود برگردد.
- در موارد خونریزی های داخلی، به ویژه خونریزی های شریانی یا از رگ های بزرگ، رادیولوژی مداخله ای با استفاده از کاتترها و مواد انسدادی خونریزی را کنترل می‌کند. این روش به ویژه در اورژانس برای جلوگیری از خونریزی شدید مفید است.
- در بیمارانی که دارای تومورهای سرطانی یا خوش خیم در کبد یا دیگر اندام ها هستند، رادیولوژی مداخله ای برای کوچک کردن یا از بین بردن تومورها کمک می‌کند.
- در بسیاری از بیماران، به ویژه در بیمارانی که دارای انسداد یا تنگی عروق هستند، استنت قرار داده می‌شود تا جریان مایعات یا خون به درستی انجام شود. این درمان به ویژه در بیمارانی که مبتلا به بیماری های عروقی یا مشکلات مجاری صفراوی هستند کاربرد دارد.
- رادیولوژی مداخله ای به طور مؤثر برای درمان سنگ های کلیه و سنگ های صفراوی به کار می‌رود. با استفاده از کاتترهای خاص، پزشک سنگ ها را به قطعات کوچکتر شکسته و از بدن خارج می‌کند یا آن ها را با روش هایی مانند سنگ شکنی درمان می‌کند.
- برای تشخیص بیماری ها و مشکلات مختلف، از جمله سرطان، رادیولوژی مداخله ای برای انجام بیوپسی به کار می‌رود. این کار از طریق تصویربرداری دقیق مانند سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن برای هدایت سوزن بیوپسی انجام می‌شود.
- در مواردی که آنوریسم وجود داشته باشد، رادیولوژی مداخله ای برای مسدود کردن یا تقویت عروق از طریق کاتتر های ویژه استفاده می‌شود. این تکنیک به کاهش خطر پارگی آنوریسم و جلوگیری از عوارض جدی کمک می‌کند.
مزایای رادیولوژی مداخله ای
رادیولوژی مداخله ای یا اینترونشنال مزایای زیادی دارد که آن را به یک روش درمانی محبوب و مؤثر در بسیاری از بیماری ها تبدیل کرده است. برخی از مهم ترین مزایای رادیولوژی مداخله‌ای عبارتند از:
1. کم تهاجم بودن
یکی از بزرگ ترین مزایای رادیولوژی مداخله ای این است که به طور معمول نیاز به جراحی های بزرگ و برش های عمیق ندارد. این به معنای کمترین آسیب به بافت های بدن است و بیمار تحت درمان هایی با برش های کوچک یا حتی بدون برش قرار می‌گیرد.
2. دوره بهبودی سریع تر
چون در رادیولوژی مداخله ای از تکنیک‌های کم تهاجم استفاده می‌شود، بیمار به زمان بهبودی کوتاه تری نیاز دارد. بسیاری از بیماران در همان روز یا چند روز بعد از درمان به خانه می‌روند و فعالیت های روزمره خود را از سر می‌گیرند.
3. کاهش خطرات جراحی باز
با توجه به اینکه رادیولوژی مداخله ای نیاز به جراحی های باز و برش های بزرگ ندارد، خطرات مرتبط با عفونت، خونریزی شدید و سایر عوارض جراحی به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
4. دقت بالا در هدایت درمان
رادیولوژی مداخله ای به کمک تکنیک های تصویربرداری دقیق مانند سی تی اسکن، سونوگرافی و ام آر آی، به پزشک امکان می‌دهد که درمان را با دقت بالا و هدایت پذیری مناسب در نواحی خاص بدن انجام دهد. این دقت بالا به نتیجه بهتر و کاهش خطرات منجر می‌شود.
5. کمترین درد و ناراحتی
در رادیولوژی اینترونشنال، به دلیل استفاده از برش های کوچک و حداقل آسیب به بافت ها، بیمار درد کمتری نسبت به جراحی های باز تجربه می‌کند. علاوه بر این، به طور معمول از داروهای مسکن یا آرام بخش برای کاهش ناراحتی بیمار استفاده می‌شود.
6. درمان همزمان مشکلات متعدد
در برخی از موارد، رادیولوژی مداخله ای برای درمان چندین مشکل به طور همزمان استفاده می‌شود. به عنوان مثال، در بیماران با انسداد عروق و تومورهای خوش خیم، پزشک همزمان به باز کردن عروق و برداشتن تومور می‌پردازد.
7. قابلیت استفاده برای بیماران با شرایط خاص
رادیولوژی مداخله ای به دلیل کم تهاجم بودن، برای بیماران با شرایط خاص یا بیمارانی که نمی‌توانند جراحی باز انجام دهند مثل بیماران مسن، مبتلایان به بیماری های قلبی و دیابتی، گزینه ای مناسب و کم خطر است.
چه افرادی کاندیدای مناسب برای رادیولوژی مداخله ای هستند؟
- بیمارانی که به دلیل مشکلات جسمانی یا شرایط خاص قادر به تحمل جراحی های باز نیستند، گزینه مناسبی برای رادیولوژی مداخله‌ای هستند.
- افرادی که دارای بیماری های عروقی مانند تصلب شرایین یا انسداد رگ ها که به سکته مغزی یا قلبی منجر می‌شود با استفاده از رادیولوژی مداخله ای درمان می‌شوند.
- افرادی که مبتلا به تومورهای کبدی، ریه یا سایر اندام‌ها هستند، از روش های رادیولوژی مداخله ای مانند سوزاندن تومور، تزریق داروهای شیمیایی یا گرما درمانی بهره‌مند می‌شوند. این درمان ها به کوچک شدن یا از بین بردن تومورها کمک می‌کنند.
- افرادی که دچار خونریزی های داخلی هستند و نیاز به توقف سریع خونریزی دارند، از رادیولوژی مداخله ای استفاده می‌کنند. این روش به پزشک امکان می‌دهد که به طور دقیق منبع خونریزی را شناسایی و آن را متوقف کند.
- افرادی که دچار سنگ های کلیه یا سنگ‌های صفراوی هستند و درمان های غیرجراحی برای آنها مؤثر نبوده است، از روش‌های رادیولوژی مداخله‌ای برای درمان استفاده می‌کنند.
- افرادی که دارای آنوریسم هستند، از درمان رادیولوژی مداخله‌ای برای مسدود کردن یا تقویت عروق برای درمان آنوریسم مغزی استفاده می‌کنند. این روش می‌تواند خطرات ناشی از پارگی آنوریسم را کاهش می‌دهد.
- بیماران مبتلا به مشکلات عروقی که درمان های جراحی برای آنها مناسب نیست، مانند انسداد عروق مغزی یا بیماری‌های عروق ریوی، ممکن است گزینه‌های خوبی برای رادیولوژی مداخله‌ای باشند.
برای رادیولوژی مداخله‌ای به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای رادیولوژی مداخله ای، باید به متخصص رادیولوژی در بهترین کلینیک درد در تهران مراجعه کنید. این پزشکان در زمینه استفاده از تصویربرداری پزشکی برای انجام مداخلات درمانی کم تهاجمی تخصص دارند و می‌توانند با هدایت روش‌هایی مانند آنژیوگرافی، سی تی اسکن، سونوگرافی و ام آر آی، بیماری‌های مختلف را تشخیص دهند.
اگر به بیماری‌هایی مانند تنگی عروق، آمبولی ریوی، تومورهای سرطانی، واریس‌های شدید، دردهای مفصلی مقاوم به درمان، مشکلات ستون فقرات یا کیست‌های کبدی و کلیوی مبتلا هستید، می‌توانید به متخصص رادیولوژی مداخله ای مراجعه کنید. این پزشکان از تکنیک‌هایی مانند بلوک عصبی، تزریق داروهای ضدالتهابی، درمان با امواج رادیویی (RF Ablation) و آنژیوپلاستی برای کاهش درد و درمان مشکلات شما استفاده می‌کنند.
نتیجه‌گیری
رادیولوژی مداخله ای تحولی در عرصه پزشکی ایجاد کرده است که امکان درمان بسیاری از بیماری ها را بدون نیاز به جراحی های پیچیده فراهم می‌آورد. این روش به ویژه برای افرادی که به دلایل مختلف قادر به انجام جراحی‌های باز نیستند یا به دنبال دوره بهبودی سریع تر هستند، گزینه ای بسیار مناسب است. با پیشرفت های مستمر در این زمینه، رادیولوژی مداخله ای به یکی از ارکان مهم در درمان های مدرن تبدیل شده و نقش موثری در بهبود بیماران ایفا می‌کند.