درمان سکته مغزی ایسکمیک با هدف بازگرداندن جریان خون به مغز و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر انجام می‌شود. اگر شما یا یکی از اطرافیانتان دچار این نوع سکته شده‌اید، اولین و مهم‌ترین اقدام، مراجعه سریع به مراکز درمانی تخصصی است. زمان در این بیماری حیاتی است و هر دقیقه می‌تواند بر روند بهبودی تأثیر بگذارد.
اگر اکنون به دنبال روش‌های درمان هستید، یعنی از مرحله اورژانس عبور کرده‌اید و می‌خواهید بدانید از این‌جا به بعد چه باید کرد. در این مقاله، مراحل و روش‌های درمان سکته مغزی ایسکمیک را گام‌به‌گام برای شما شرح می‌دهیم.
همین حالا با پزشک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید. تأخیر در تصمیم‌گیری می‌تواند درمان را دشوارتر کند.
روش های درمان سکته مغزی ایسکمیک
| نوع درمان | زمان مناسب انجام | توضیح مختصر | شرایط استفاده |
|---|---|---|---|
| تزریق داروی rtPA (آلتپلاز) | حداکثر تا ۴.۵ ساعت پس از شروع علائم | حل کردن لخته خون و بازگرداندن جریان خون به مغز | بیمار نباید سابقه خونریزی مغزی یا مصرف ضد انعقاد داشته باشد |
| ترومبکتومی مکانیکی | تا ۶ الی ۲۴ ساعت پس از سکته | خارج کردن لخته از شریان با لوله باریک (کاتتر) | برای بیماران با انسداد شدید در عروق بزرگ مغز |
| داروهای ضد پلاکت | پس از تثبیت وضعیت بیمار | پیشگیری از لخته‌های جدید (مثل آسپیرین، کلوپیدوگرل) | در بیشتر بیماران قابل استفاده است |
| داروهای ضد انعقاد | پس از بررسی علت سکته | جلوگیری از لخته در بیماران با مشکلات قلبی (مثل وارفارین) | در صورت وجود فیبریلاسیون دهلیزی یا سابقه لخته‌سازی بالا |
| فیزیوتراپی | از چند روز پس از سکته | بهبود حرکت، تقویت عضلات، پیشگیری از خشکی مفاصل | برای اکثر بیماران توصیه می‌شود |
| گفتاردرمانی | همزمان یا کمی پس از فیزیوتراپی | بهبود گفتار، بلع و ارتباط کلامی | در صورت آسیب به نواحی گفتاری مغز |
| کاردرمانی | به موازات فیزیوتراپی و گفتاردرمانی | بازگشت توانایی انجام فعالیت‌های روزمره | برای بازیابی استقلال بیمار در زندگی روزمره |
| روان‌درمانی | در مراحل بعد از تثبیت وضعیت | کاهش افسردگی، اضطراب و افزایش انگیزه | برای بیماران دچار مشکلات روانی پس از سکته |
| تحریک مغزی (TMS) | در فاز توانبخشی | تحریک نواحی مغزی با میدان مغناطیسی برای تقویت عملکرد | به‌ویژه برای بهبود عملکرد شناختی و حرکتی |
| توانبخشی با VR یا ربات | در فاز بازتوانی و توانبخشی | استفاده از فناوری برای تمرین حرکات و افزایش مشارکت بیمار | مراکز پیشرفته و تخصصی توانبخشی |
چرا درمان سکته مغزی ایسمیک آن باید سریع انجام شود؟
سکته مغزی ایسکمیک زمانی رخ می‌دهد که یک لخته خون، مسیر جریان خون به بخشی از مغز را مسدود می‌کند. بدون خون، سلول‌های مغزی در آن ناحیه شروع به مردن می‌کنند. بنابراین، هرچه زودتر درمان شروع شود، احتمال آسیب کمتر و شانس بهبودی بیشتر خواهد بود.
اگر کمتر از ۴.۵ ساعت از زمان شروع علائم سکته مغزی گذشته باشد، برخی روش‌های درمانی می‌توانند بسیار مؤثر باشند. به همین دلیل، درمان سکته مغزی ایسکمیک نباید به تأخیر بیفتد.
درمان دارویی سکته مغزی ایسکمیک
اگر سکته مغزی ایسکمیک در ساعات اولیه شناسایی شود، اولین روش درمان، تجویز دارویی به‌نام آلتپلاز (rtPA) است. این دارو لخته خون را حل می‌کند و جریان خون را به مغز بازمی‌گرداند.
آلتپلاز (rtPA) فقط در صورتی مؤثر است که ظرف ۴.۵ ساعت پس از شروع علائم تزریق شود. پزشک باید از طریق سی‌تی‌اسکن مطمئن شود که سکته از نوع ایسکمیک است، نه خونریزی‌دهنده. در غیر این صورت، دارو می‌تواند خطرناک باشد.
در برخی از بیماران، به‌دلایل پزشکی خاص یا مصرف داروهای ضد انعقاد خون، استفاده از rtPA ممکن نیست. در این شرایط، پزشک گزینه‌های دیگر را بررسی می‌کند.
ترومبکتومی مکانیکی برای درمان سکته مغزی ایسکمیک
ترومبکتومی روش درمانی جدیدتری است که در آن لخته خون از طریق لوله‌ای نازک که از کشاله ران به مغز می‌رسد، بیرون کشیده می‌شود. این روش در بیمارانی کاربرد دارد که دچار انسداد شدید در عروق مغزی شده‌اند و معمولاً تا ۲۴ ساعت پس از شروع علائم، قابل انجام است.
اگرچه این روش در همه مراکز درمانی در دسترس نیست، اما در بیمارستان‌های مجهز و مراکز توانبخشی سکته مغزی، با نتایج خوبی همراه بوده است.
داروهای پیشگیرانه برای جلوگیری از سکته مجدد
درمان سکته مغزی ایسکمیک فقط در لحظه وقوع سکته انجام نمی‌شود. بعد از بهبود نسبی، پزشک داروهایی را برای جلوگیری از سکته مجدد تجویز می‌کند. این داروها به شرح زیر است:
- آسپیرین یا داروهای ضد پلاکت دیگر مثل کلوپیدوگرل
- داروهای ضد انعقاد مثل وارفارین یا داروهای جدیدتر
- داروهایی برای کنترل فشار خون، کلسترول و قند خون
توانبخشی: بازگرداندن توانایی‌های از دست رفته
هدف از توانبخشی، کمک به بیمار برای بازگشت به زندگی عادی و بهبود عملکردهای حرکتی، گفتاری و ذهنی است. این مرحله از درمان سکته مغزی ایسکمیک بسته به شدت آسیب مغزی، ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد. توانبخشی شامل موارد زیر است:
- فیزیوتراپی
- گفتاردرمانی
- کاردرمانی
- روان‌درمانی
ادامه روند درمان در منزل پس از سکته مغزی ایسکمیک
پس از ترخیص، مراقبت در خانه بخش مهمی از روند درمان سکته مغزی ایسکمیک است.
فعالیت بدنی سبک و منظم
- تمرینات توصیه‌شده توسط فیزیوتراپیست باید در خانه ادامه یابد.
- راه رفتن با کمک، حرکت‌دادن مفاصل، تمرین تعادل و تمرین تنفس آرام از جمله اقدامات مؤثر هستند.
تغذیه مناسب
- رژیم کم‌نمک و سرشار از فیبر، میوه و سبزیجات توصیه می‌شود.
- مصرف چربی‌های اشباع، غذاهای فرآوری‌شده و قند بالا باید محدود شود.
- نوشیدن آب کافی و پرهیز از کم‌آبی بدن مهم است.
کنترل فشار خون و قند خون
- فشار خون باید روزانه بررسی شود.
- بیماران دیابتی باید قند خون خود را با دقت کنترل کنند.
- ادامه مصرف داروهای تجویزی طبق برنامه الزامی است.
حمایت عاطفی
- افسردگی و ناامیدی در بسیاری از کسانی که سکته مغزی ایسکمیک را تجربه کرده‌اند، دیده می‌شود.
- حضور مداوم اعضای خانواده، حمایت روانی، و تشویق بیمار به انجام فعالیت‌های ساده، نقش مؤثری در روند درمان دارد.
تکنولوژی‌های نوین در درمان و بازتوانی سکته مغزی ایسکمیک
با پیشرفت علم، روش‌های مدرنی برای بهبود عملکرد مغز و بدن پس از سکته در حال گسترش هستند. از جمله این تکنولوژی‌ها برای درمان سکته مغزی ایسکمیک به شرح زیر است:
تحریک مغزی غیرتهاجمی (TMS): این روش با تحریک مغناطیسی نواحی خاصی از مغز، به بازیابی عملکرد گفتار و حرکت کمک می‌کند.
واقعیت مجازی (VR) در توانبخشی: تمرین با استفاده از محیط‌های واقعیت مجازی می‌تواند بیمار را به انجام حرکات بیشتر و مؤثرتر تشویق کند.
ربات‌های فیزیوتراپی: ربات‌هایی طراحی شده‌اند که به حرکت اندام‌های فلج کمک می‌کنند و تمرینات را با دقت انجام می‌دهند.
نرم‌افزارهای گفتاردرمانی و تمرین در خانه: برخی اپلیکیشن‌های پزشکی برای تمرین گفتار، حافظه، هماهنگی و حل مسائل ذهنی توسعه داده شده‌اند.
بهترین مراکز درمان سکته مغزی در ایران
کلینیک جریان یکی از پیشرفته‌ترین مراکز تخصصی درمان سکته مغزی ایسکمیک در ایران است. این مرکز با تکیه بر تیمی مجرب از متخصصان مغز و اعصاب، تجهیزات تصویربرداری پیشرفته و برنامه‌های توانبخشی منسجم، روند درمان بیماران را از تشخیص اولیه تا بازیابی کامل به‌صورت دقیق و هدفمند پیگیری می‌کند.
خدمات شاخص کلینیک جریان عبارت‌اند از:
- ارزیابی تخصصی مغز و اعصاب با دقت بالا
- طراحی برنامه توانبخشی جامع پس از سکته، با تمرکز بر حرکت، گفتار و عملکرد شناختی
- استفاده از روش‌های نوین مانند تحریک مغزی غیرتهاجمی (TMS) و تمرینات دیجیتال شناختی
- ارائه مشاوره تخصصی در زمینه تغذیه، روان‌شناسی و آموزش خانواده برای تسریع روند بهبودی
اگر به‌دنبال درمانی مطمئن، علمی و جامع برای سکته مغزی هستید، کلینیک جریان می‌تواند بهترین انتخاب شما باشد.
📞 همین حالا با کلینیک جریان تماس بگیرید یا از طریق وب‌سایت ما نوبت رزرو کنید.